De smokkelaars van de Tigris

Twee grote vrienden heeft de verhaler van al de avonturen, waarover nu het laatste boek is verschenen, in zijn leven gehad: in het Westen zijn bloedbroeder Winnetou, in het Oosten zijn trouwe Halef. Wel is er een enorm verschil tussen die beiden. Het Indiaanse opperhoofd, de man van gratie ernst en superieure wijsheid, is altijd zijn meerdere geweest, waartegen ook een vermaard westman als Old Shatterhand moest opzien; de kleine hadji, ook al is hij nu tot de hoge waardigheid van sjeik van de Haddedihns opgeklommen, is in zijn hart altijd de schalk gebleven, die graag praalt met zijn heldendaden, maar zich al te vaak tot onbesuisde handelingen laat verleiden. Toch is de vriendschap tussen Kara Ben Nemsi en zijn onvermoeide 'beschermer', niet minder hecht dan ze met Winnetou geweest is. In beide gevallen betekent vriendschap dat de vrienden volkomen zeker van elkander zijn en tot in de kleinste bijzonderheden weten wat zij aan elkaar hebben. Een man kan een vriend hebben bij wie hij voortdurend steun en kracht vindt, maar ook een aan wie bij zich onophoudelijk geven kan om hem meer en meer tot zich op te trekken. Zulk een laatste is Halef geweest; hoeveel onbezonnenheden hij ook uithaalt en hoe vaak hij zijn 'beschermeling' in moeilijkheden brengt die deze dan maar weer moet zien op te lossen - zijn innige genegenheid is oprecht en onwankelbaar. Dit zullen wij weer opnieuw ervaren bij het volgen van de laatste avonturen die onze held met zijn gezel beleeft, ditmaal aan de grenzen van het Turkse en Perzische rijk. Aan grenzen komt ook heden nog geregeld smokkelarij voor, zelfs in beschaafde landen als Nederland en België - hoe moet het dan niet geweest zijn een tachtig jaar geleden in de afgelegen gewesten van landen die zich nu niet bepaald op een hoge ontwikkeling konden beroemen! Dat de ruïne van de beroemde Toren van Babel hierbij een tijdlang in het middelpunt staat maakt het verhaal nog avontuurlijker. Verder mogen wij vele lotgevallen van onze beide vrienden niet verklappen, maar wel mag er gezegd worden dat verscheidene personen uit vorige verhalen weer te voorschijn komen. Onder deze is de oude Pool die in zijn afgelegen woning in Bagdad met zijn zwaarlijvige bediende samenleeft en die wij kort hebben ontmoet in Van Bagdad naar Istanboel (dl. 18). Te kort om zijn geheimzinnig levenslot te doorgronden, maar dit wordt thans onthuld. De lezer zal bemerken dat het een bijzondere diepte geeft aan dit overigens fleurige en vaak kluchtige verhaal.
Karl May werd op 25 februari 1842 in Saksen geboren als zoon van een arme wever. Toen hij nog heel jong was, wilde hij al in sprookjes getuigen van zijn grote liefde voor God, mens en dier. De jonge dromer moest nog een harde strijd voeren met zichzelf en de wereld om hem heen. Op de kweekschool werd hij vals beschuldigd van diefstal, zodat hij enige maanden in de gevangenis moest doorbrengen. Dit bracht hem ertoe de wijde ruimten van Amerika en Afrika te zoeken om zijn rust en evenwicht terug te vinden. Aldus behield hij zijn jeugdideaal: een leraar te zijn voor eenvoudige mensen. Spoedig werd hij bekend als verteller van reisavonturen, en zijn roem ging heel de wereld over met de figuren van Winnetou en Old Shatterhand in Amerika, Hadsji Halef Omar en Kara Ben Nemsi in de Oriënt. Hij stierf op 30 maart 1912; zijn werk vindt nog steeds nieuwe lezers. In Bamberg is een Karl May-museum.