De therapeut als clown

Er zijn heel wat clowneske kwaliteiten die psychotherapeuten zich eigen kunnen maken. In een tijd waarin verzekerings- en politieagenten, psychotherapeuten en goeroes worden ingeschakeld om angsten tot een minimum te herleiden, is het van belang erop te wijzen dat we angst net zomin als het weer kunnen afschaffen. Het is er gewoon altijd: het is een overlevingssignaal van al wat leeft.

Toch is het begrijpelijk dat we mechanismen ontwikkelen om aan die angst te ontsnappen. Maar dikwijls blijken die mechanismen de problemen alleen maar te vergroten. In plaats van bevrijding brengen zij alleen maar de illusie ervan. Het top-underdogmechanisme is zo'n steeds weer falende poging. Omdat wij telkens weer verstrikt raken in illusie, hebben wij de lachspiegel nodig die de clown is.

Wij hebben iemand nodig die, zoals het meisje in De kleren van de keizer, naar de illusie wijst en roept: "Hij heeft helemaal niets aan!" En vervolgens durft iedereen te zeggen: "Het heeft inderdaad niets om het lijf." Dit proces, een voorgrond die naar de achtergrond verdwijnt om iets anders voorgrond te laten worden, maakt het hart uit van de gestalttherapie.