Dear old bones

Op 1 februari 1886 werd de Engelse Elizabeth Saxton Winter (1857-1936) gouvernante van prinses Wilhelmina (1880-1962), die in 1890 koningin werd door het overlijden van haar vader koning Willem III. Haar moeder koningin Emma nam tot 1898 als regentes de regering voor haar waar.

Miss Winter zou in dienst blijven tot en met de belijdenis van Wilhelmina eind oktober 1896, omdat daarmee de opvoeding voltooid was. Zij heeft al die jaren Wilhelmina van nabij meegemaakt, tijdens de privélessen, bij sport en spel, op reizen in binnen- en buitenland. Tijdens haar vakanties in Engeland ontving ze van haar pupil aanvankelijk kinderbriefjes, die allengs uitgebreider en inhoudelijker werden en de lezer een goed inzicht geven in Wilhelmina’s jeugd.

Onthullend zijn de lange brieven die Wilhelmina wekelijks schreef na het ontslag van Miss Winter in 1896. Tal van interessante thema’s passeren de revue: lessen van (hoog)leraren, haar liefhebberijen: tekenen en schilderen, de reizen naar het buitenland, haar meningen over mensen en omstandigheden, ontmoetingen met bekende personen, koningen en keizers, activiteiten rond Sinterklaas, Kerstmis en Pasen, haar bezoeken in het land en het bijwonen van culturele, sportieve en sociale evenementen, maar ook haar verdrietige momenten en eenzaamheid, haar geloof in de Allerhoogste, en bovenal haar groei naar het koningschap en haar hoge taakopvatting. Het contact met Miss Winter zou tot aan haar overlijden in 1936 blijven bestaan. De integrale publicatie van deze egodocumenten levert een waardevolle en belangrijke bijdrage aan de Oranjehistoriografie.

Auteur en kunsthistorica Emerentia van Heuven-van Nes was meer dan dertig jaar verbonden aan Paleis Het Loo Nationaal Museum, waar zij conservator was van de prenten, tekeningen en foto’s, en hoofd van de Educatieve Afdeling. Zij organiseerde tal van tentoonstellingen en schreef een groot aantal artikelen en boeken, veelal gaande over het Huis Oranje-Nassau. De bijzondere brieven van koningin Wilhelmina aan haar Engelse gouvernante gebruikte zij als eerste voor de tentoonstelling ‘Wij zijn er nog’ over het regentschap van koningin Emma in 1989/90. Van haar hand verscheen in 2009 bij Uitgeverij THOTH het omvangrijke fotoboek Het Koninklijk Fotoalbum. Oranje in beeld in de twintigste eeuw.