Een Hollands stadsorgel uit de Gouden Eeuw / druk 1

Het in 1643 door de orgelmakers Van Hagerbeer voltooide orgel in de Leidse Pieterskerk was een markant voorbeeld van de zeventiende-eeuwse Hollandse orgelbouwkunst. Ingrepen uit later tijd alsmede technische mankementen maakten dat het instrument aan het eind van de twintigste eeuw nog slechts een schim was van wat het eens geweest moet zijn: een imposant Hollands stadsorgel uit de Gouden Eeuw. Het instrument is onlangs, na een ingrijpende restauratie, in oude luister hersteld.

De uitermate boeiende geschiedenis van het Pieterskerkorgel wordt in het eerste gedeelte van dit boek uit de doeken gedaan. Uitgangspunt hierbij vormen de werkzaamheden van de orgelmakers Galtus en Germer van Hagerbeer, die in de Pieterskerk een echt Hollands stadsorgel lieten verrijzen. Aangezien zij daarbij dankbaar gebruik maakten van materiaal van hun voorgangers, komt ook de voorgeschiedenis aan de orde. Het orgel ontkwam niet aan de vernieuwingsdrift van later eeuwen; telkens werd het instrument aangepast aan de heersende smaak.

Het tweede gedeelte van het boek bevat een beschrijving van de restauratie die de firma Verschueren Orgelbouw in de jaren 1994-1998 uitvoerde. Uitgangspunt bij deze restauratie was het concept van de Van Hagerbeers. Om tot een verantwoord eindresultaat te komen was grondig onderzoek van pijpwerk, windladen en mechaniek noodzakelijk. De resultaten hiervan, en de daaruit voortvloeiende keuzes ten aanzien van de restauratie, worden uitvoerig beschreven en toegelicht.