Eichmann

Het proces-Eichmann is een inventarisatie van een dergelijk bitterste perioden van de contemporaine geschiedenis. Vijftien jaar lang is er een drijfjacht gehouden op deze vos die steeds heeft weten te ontsnappen. Vijf jaar en heeft hij het in bezet Duitsland weten uit te houden ondanks herhaalde internering, ondanks de S.S.-tatoeëring op zijn arm, ondanks het feit dat wij in een onbewaakt ogenblik zijn ware naam noemde, die door een onwetende Amerikaanse sergeant als Eckman werd genoteerd! In 1950 weet hij te verdwijnen en langs een "ondergrondse" weg, door de oud-nazi's met behulp van een goedwillende, maar vaak onnozele instanties keurig georganiseerd, bereikt hij Zuid-Amerika, waar het sympathiserende regime van Peron in Argentinië aan vele van zijn soortgenoten onderdak heeft geboden. Eichmann duikt opnieuw onder in de anonimiteit van de kleine burger. Daartussen ligt de periode waarin grillige omstandigheden van geslaagd politiek avonturisme de kleine man hadden opgeblazen tot een machthebber in eigen ogen, die tot een moordenaar van miljoenen medemensen werd; toch was hij in de grond niet anders dan een enkel rad in de grote machine van het verderf, waarmee de Führer naar zijn eigen bedreiging Europa vermalen heeft. Maar de jagers rusten niet en in 1966 is de klopjacht geëindigd: Adolf Eichmann is in Israël in arrest. Men zegt vaak dat de werkelijkheid soms spannender is dan de beste roman. Dit geldt zeker van hetgeen in dit boek inderdaad met spanning en verve beschreven is. Toch zou het niet juist zijn het alleen als een sensationele geschiedenis te lezen. Eichmann is "het symbool van het regime", namelijk van dat regime dat zich kon vestigen en dat immers weer kan optreden waar onbeperkte macht toevalt aan mensen die de humanistische maatstaven, door de Westerse wereld moeizaam opgebouwd, loslaten of zelfs maar verzwakken.