Grenzen aan de pijn

Auteur Hedzer Woudstra was op 1 december (Wereld Aids Dag) te zien op Nederland 2 (Omrop Fryslân); Uitzending 'Dunsje op de Fulkaan' ('Dansen op de Vulkaan') .

Sinds het uitbreken van aids, 25 jaar geleden, is deze ziekte een thema geweest in diverse films en documentaires. Bekend zijn de schrijnende verhalen van de miljoenen slachtoffers. Toen deze ziekte voor het eerst uitbrak, betrof dit echter maar een kleine groep mensen: voornamelijk homoseksuele mannen. Amsterdam, in de 70'er en 80'er jaren ook wel 'the gay capital of the world' genoemd, was één van de steden waar de ziekte voor het eerst de kop opstak.

In de documentaire 'Dunsje op de Fulkaan' kijkt de Friese regisseur Simon Haringa met 10 mannen terug op Koninginnedag 1985. Op deze dag komen traditioneel duizenden homo's uit het hele land samen in Amsterdam om er te feesten. De beelden van dit feest tonen een vrolijke massa, maar langzaam wordt duidelijk dat de dag werd overschaduwd door de dreiging van een nieuwe dodelijke ziekte. Werd er in eerste instantie nog schouderophalend gereageerd op deze Amerikaanse homoziekte, in 1985 was de situatie al dramatisch veranderd. Veel mannen in het Amsterdamse uitgaansleven bleken óók drager van het virus. Er waren 60 geregistreerde patiënten en er waren al 20 mensen overleden. De voorspellingen waren rampzalig; in de nabije toekomst zouden er duizenden doden gaan vallen.

De film eindigt zoals hij begonnen is. We zien een feestende massa in Amsterdam op Koninginnedag 2005. Er lijkt niets veranderd. Toch blijkt dat 1/3 van de Koninginnedagvierders van destijds is overleden. In deze documentaire ligt de focus echter niet op de dood maar op het overléven. Voor het eerst wordt het unieke verhaal verteld van jonge mensen die plotseling moesten leren omgaan met een toekomst van voortdurende dreiging en dood. De film schetst een beeld van de tijd waarin de verworven vrijheid voor homo's, die in Amsterdam uitbundig werd gevierd, weer lijkt te worden afgenomen. Geen van de mannen in de film is onbeschadigd uit de strijd gekomen, maar enkelen staan op Koninginnedag nog steeds te dansen in de massa.

OVER HET BOEK:
In 'Grenzen aan de pijn' doet Hedzer Woudstra op aangrijpende wijze verslag van zijn besmetting met het HIV-virus en de ziekte aids. Onderwerpen als ziekte en dood, eenzaamheid en euthanasie worden in nuchtere bewoordingen door hem behandeld.
Voor degenen die direct of indirect te maken hebben met de ziekte HIV/aids is het levensverhaal van deze aidspatiënt informatief en nuttig; behandelmethodes en diverse vormen van medicatie worden door Woudstra uitgebreid beschreven.
Dit verhaal kan echter voor eenieder van grote waarde zijn. Door gevoelige onderwerpen aan te snijden, zoals het isolement dat ontstaat door een langdurig stervensproces, de noodzaak van het zich voorbereiden op de dood, het lot van degenen die achterblijven en de moeilijke aspecten die een rol spelen bij de keuze voor levensbeëindiging, heeft deze auteur een indringend levensverhaal opgetekend dat op zijn minst leerzaam te noemen is.