Het boek der vragen

2004 is Pablo Neruda-jaar omdat Pablo Neruda (Nobelprijs Literatuur 1971) 100 jaar geleden werd geboren. Mede ter gelegenheid daarvan verschijnt deze maand Boek der vragen, een feestelijke dichtbundel waarmee Neruda in 1974 zijn 70ste verjaardag had willen vieren. Neruda had er een traditie van gemaakt om, van decennium tot decennium, zijn geboortedag te gedenken met een belangrijke publicatie: Libro de las preguntas.
Die belangrijke publicatie verschijnt nu voor het eerst compleet in een Nederlandse vertaling van Stefaan van den Bremt, die aan deze uitgave ook een Nawoord heeft toegevoegd.
Boek der vragen is een bundel bedoeld voor alle lezers, tot welke leeftijdsgroep zij ook mogen behoren. De jeugdige lezer die erdoor wordt aangesproken, zal in de eerste plaats het kind zijn geweest in de bijna zeventigjarige Neruda met zijn speelse zucht naar buitenissige vragen die op verrassende wijze de meest verscheiden antwoorden oproepen.
In deze bundel trakteert Neruda zijn lezers op een reeks van 74 gedichten die uitmunten door hun karige en bondige verwoording. De hele cyclus omvat 314 vragen die, op het eerste gezicht, van de hak op de tak springen op een soms vrij absurdistische wijze. Het thematische vertrekpunt van het boek, een dichter die zijn einde voelt naderen en met een tomeloze scheppingsdrift afscheid wil nemen van het leven, zit zorgvuldig verborgen in het hart van de bundel in een cyclus waarvan zowel de aanhef als het slot eindeloos lijken uit te waaieren.
Neruda werkt aan Boek der vragen vanaf 1971 tot 1973. Kort voordat hij in 1971 de Nobelprijs voor literatuur in ontvangst neemt, verergeren de symptomen van de kwaal waaraan hij lijdt. Na twee operaties begrijpt de dichter dat hij zijn ambassadeursambt in Parijs, daarin benoemd door president Salvador Allende, neer moet leggen. Na zijn terugkeer in Chili in november 1972 neemt Pablo Neruda zijn intrek in zijn huis te Isla Negra, waar hij op 23 september 1973, slechts enkele dagen na de militaire staatsgreep, overlijdt.
Boek der vragen wordt als een van Neruda's origineelste en vernieuwendste bundels beschouwd.