Het gezin Van Gogh

Naast de honderden brieven die Vincent van Gogh aan zijn broer Theo heeft geschreven, zijn er ook talrijke brieven van zijn ouders en andere gezinsleden bewaard gebleven. Deze ouderlijke brieven, die, nog ongepubliceerd, in het Van Gogh Museum te raadplegen zijn, geven naast een interessante inkijk in het dagelijkse leven ook een fascinerend beeld van het ideaalbeeld dat de ouders Van Gogh bij de opvoeding van hun kinderen voor ogen stond.

Imponerend om te zien zijn de niet aflatende inspanningen die beide ouders zich getroosten, ook wanneer tegen beter weten in de resultaten ontbreken en de vervreemding, vooral bij Vincent, toeslaat: 'Pa en Moe zijn niet de mensen die mij begrijpen – noch in mijn fouten noch van een betere kant – zij kunnen zich niet in mij indenken – met hen redeneren, leidt tot niets dan twist'. Deze bewering versterkt het beeld dat bij velen over Vincent van Gogh bestaat: was hij niet zijn hele leven arm, gek wellicht, doch geniaal; zich opofferend voor de kunst, maar helaas door eenieder miskend en onbegrepen?

Het is een beeld dat beslist bijstelling behoeft. In dit werk komen de gezinsleden in hun eigen woorden – de brieven moeten het verhaal vertellen – veelvuldig aan het woord. Het wordt duidelijk dat Vincent, maar ook de andere gezinsleden, een opvallend problematisch verlopen leven hebben gekend waaraan, naar de mening van de auteur, eerder genetische factoren, dan de opvoeding debet zijn.

Nico van Wageningen(1944) is psycholoog. Hij heeft een ruime ervaring in de
jeugdzorg op het gebied van het ontstaan van ontwikkelingsstoornissen en de
behandeling van vastgelopen ouder-kind relaties.