Het naakte lichaam in de etsen van Rembrandt

Rembrandt ondervond reeds tijdens zijn leven scherpe kritiek op de manier waarop hij het naakte lichaam afbeeldde. Volgens de critici deed hij niet de minste moeite om zich te conformeren aan de heersende classicistische smaak. Hij beeldde naakte vrouwen af met smalle schouders, hangende borsten, een hoge taille en een extreem dikke buik. De mannelijke naakten zijn mager en voldoen daardoor tevens niet aan het klassieke ideaal van de gespierde Hercules zoals dat in schilderijen van tijdgenoten te zien is. Deze kritiek gold zowel voor de naakten in Rembrandts schilderijen als die in zijn etsen.

Deze uitgave onderzoekt de etsen waarin het menselijk naakt is afgebeeld. Hoewel bekritiseerd door de kenners, blijkt uit de grote oplagen en regelmatige herdrukken dat het grote publiek deze etsen wel degelijk waardeerde. Blijkbaar voldeden de vrouwen in Rembrandts etsen wèl aan het schoonheidsideaal zoals dat in de 17e eeuw bestond; ze werden zelfs als erotisch beschouwd. Was Rembrandt dan toch niét de rebel die zich niets aantrok van de traditie, maar deed hij daarentegen wat de grote kunstenaars vóór hem ook deden: het afbeelden van een aantrekkelijk naakt?

Ferry Blaazer (1966) is in 1995 aan de Vrije Universiteit gepromoveerd in de Theoretische Natuurkunde. Hij studeert nu Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.