Jaren van opgang

JAREN VAN OPGANG
Nederland tussen 1900 en 1930: een land in een stroomversnelling met steeds betere levensomstandigheden, een snel groeiende bevolking, een uitdijend net van spoor- en autowegen en telefoon. De eerste multinationals - Philips, de 'Koninklijke'- worden zichtbaar. Er komt verbeterd onderwijs voor ieder kind, democratisering door algemeen kiesrecht. Maar ook zijn er levendige discussies van dichters en schrijvers over de mens -en het 'levend al' (Albert Verwey). Bovendien is er een nieuw cultureel verschijnsel: film. Leidende kringen willen de spanningen in deze samenleving kanaliseren: stadsplanning, woninginspectie, zedenwetgeving, de afscherming van hele bevolkingsgroepen in confessionele of socialistische compartimenten, de zogeheten zuilen. De eerste wereldoorlog schokt het neutrale Nederland, maar breekt de opgaande lijn niet. Nederland zet zich in voor de Volkenbond, maar wil ook zijn belang in Indië veiligstellen. Dan komt in oktober 1929 de crisis op Wall Street. Werkloosheid, fascisme, oorlogsdreiging gaan het beeld beheersen. De opgang stagneert.