Keerkringen

45 krijttekeningen van Francica Tollenaar vergezeld van gedichten van Hans Krabbe

Het verhaal van de Nibelungen in Grote sagen van de donkere Middeleeuwen geschreven door Jaap ter Haar gaf beeldend kunstenares Francisca Tollenaar inspiratie voor haar serie tekeningen. Francisca raakte geboeid door het thema van keuzes in het dagelijks leven en in werksituaties die de mens tegelijkertijd groot en klein maken. Dilemmas waar mensen steeds opnieuw mee te maken krijgen. Bij alle spelletjes spelen onderhuidse deugden en ondeugden een forse rol, achter de schermen of zichtbaar op het (strijd)toneel. Hans Krabbe heeft zich voor zijn gedichten allereerst verlaten op de originele Duitse tekst van het Nibelungenlied. Hij heeft deugden en ethische waarden uit het verhaal in zijn gedichten verbonden met de tekeningen van Francisca.

De moraal van het verhaal: De helden in het Nibelungenlied zijn in naam christelijke ridders in een wereld die nog maar net is ontdaan van de Germaanse goden. De morele wereld der Nibelungen wordt door macht- en erekwesties bepaald. Eer aan vorst (riddereer) en daarmee aan het behorende volk en hoofsheid staan in het lied centraal. Aanzien, uiterlijk vertoon en ceremonieen spelen een grote rol. De christelijke god speelt nog geen rol van betekenis en de drie christelijkedeugden, geloof, hoop en liefde ook niet. Van de vier klassieke deugden, gematigdheid, verstandigheid, moed en rechtvaardigheid nemen alleen de laatste twee een plaats van betekenis in. Naast ridderlijke moed en een vorm van sociale rechtvaardigheid lijkt er bovenal in het verhaal sprake te zijn van een veredelde Germaanse clanmoraal. Een normethiek waarin trouw aan de vorst (en het volk dat hij leidt) centraal staat. In andere woorden, waarden als loyaliteit, betrouwbaarheid en integriteit spelen in het vers de hoofdrol. Dit zijn waarden die in groepen een grote rol spelen. Denk aan gezin, familie en vriendschappen, maar ook aan bedrijven en andere organisaties.