Onheilstij

In september 1939 breekt in Europa de Tweede Wereldoorlog uit, maar Nederland vertrouwt erop dat het neutraal kan blijven. De Nieuwe Hollandse Waterlinie – een onneembare hindernis, een succesformule in de Nederlandse krijgsgeschiedenis - zal het westen, het economisch hart van het land, beschermen. Door Midden-Nederland ligt van noord tot zuid een netwerk van forten, sluizen, dijken en sloten, een 85 kilometer lange strook van ongeveer 90 militaire 'inundatiepolders'.

In een paar dagen dagen tijd kan een ondiepe plas van 3 tot 5 kilometer breed worden opgewekt, die te diep is voor soldaten te voet en te ondiep voor boten. Op 10 mei 1940 blijkt dat het water geen bescherming biedt tegen een modern leger. Binnen 5 dagen krijgt Duitsland Nederland op de knieën. Voor de bewoners van het militaire landschap van de Nieuwe Hollandse Waterlinie eindigt een tijdperk. Onheilstij vertelt hun verhaal tegen de achtergrond van de ondergang van het ingenieuze, trotse verdedigingswerk tussen Muiden en de Biesbosch. Leendert van der Valk sprak met ooggetuigen – boeren, molenaars, soldaten en NSB'ers - en reconstrueert de teloorgang van het stelsel.

De Duitsers gebruikten de Waterlinie zelf tijdens de bezetting toen ze in het nauw gedreven werden. Direct na de oorlog speelden de afgeschermde forten een dubieuze rol als NSB-gevangenissen. Vanaf de jaren vijftig zakte het afgeschreven verdedigingswerk weg in het landschap en in het collectief geheugen.