Ooggetuige

In het boek "Ooggetuige" leggen Jan en Peter Verstraaten de belevenissen over de jaren 1938-1948 vast, die hun vader Ton in verslagen heeft nagelaten.

Anthonie (Ton) Verstraaten, Leiden 1 december 1917 – Deventer 13 april 2005, vertrok in januari 1938 als 20 jarige naar het toenmalige Nederlands-Indië om daar als verkoper voor de Nederlandse firma Borsumij aan het werk te gaan.

Na de aanval door Japan op Pearl Harbour en de daaropvolgende oorlogsverklaring door de Nederlandse regering aan Japan, werd Ton op 8 december 1941 onder de wapenen geroepen. Vanaf de capitulatie van het Koninklijk Nederlands Indische Leger (KNIL) op 8 maart 1942, was Ton 3 ½ jaar krijgsgevangene van de Japanners.
Na de overgave volgde de krijgsgevangenschap in diverse Javaanse kampen. Vanuit de haven van Soerabaja, werd Ton met honderden andere krijgsgevangen per boot naar Singapore verscheept.
De Changi gevangenis in Singapore was tot 2 april 1942 het onderdak van Ton. Op die dag werden ongeveer 200 krijgsgevangenen met het schip de Hawaï Maru verscheept naar het Japanse eiland Kioe Shoe.
Een krijgsgevangenkamp met Engelsen, Amerikanen en Australiërs bij het plaatje Orio, in de buurt van Fukuoka was 28 maanden zijn verblijfplaats.

Tot 15 september 1945 verbleef hij in Japan en moest onder zware omstandigheden in een kolenmijn werken. Meer dood dan levend en nog 48 kilo wegend, beleefde hij op 15 augustus 1945 het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Amerikanen brachten de gevangenen een maand later over naar de Filippijnen.
Weer op krachten gekomen in Manilla, kwam Ton eind 1945 per schip aan in Balikpapan in Nederlands-Indië. Door de onafhankelijheidsstrijd van Indonesië, bleef hij dienstplichtig soldaat.
Hij werd bevorderd tot vaandrig en werd Hoofd Leger Materiaal Dienst en in december 1947 volgde eervol ontslag uit het leger.
In januari 1948 stond Ton weer op Nederlandse bodem; een periode van 10 jaar was ten einde!

Omstreeks 1970 vulde Ton zijn oorlogsverslag aan met zijn belevenissen in Ned.Indië vanaf januari 1938, vóór zijn inlijving als soldaat bij het K.N.I.L. en zijn belevenissen ná zijn vrijkomen uit krijgsgevangenschap in 1945 en terugkomst als militair in Ned. Indië tot 1948.
Nooit sprak Ton over zijn zware tijd in krijgsgevangenschap.

Jan (1950) en Peter (1960) Verstraaten besluiten na de dood van hun vader op 13 april 2005, de door hem nagelaten verslagen in boekvorm uit te brengen. De verslagen en andere zaken, zoals de tekeningen van Ton worden, volgens zijn wens, geschonken aan het Tehuis/Museum Bronbeek in Arnhem.