Overige puzzels

"De werkelijkheid is te verdragen als ze niet geheel bekend is. Ze dringt tot ons door in fracties van gebeurtenissen, in flarden van vertellingen." Vlak na de Tweede Wereldoorlog was Zofia Nalkowska lid van de Commissie van Onderzoek inzake de Duitse Oorlogsmisdaden. Deze commissie ondervroeg de overlevenden van de vernietigingskampen over de details van de Holocaust. Over de systematiek van de vernietiging en over individuele wreedheden. De commissieleden luisterden verbijsterd. Nalkowska gebruikte deze getuigenissen voor het schrijven van een zevental 'medaillons'. Op buitengewoon knappe wijze verbindt ze de individuele lotgevallen met het gruwelijke drama van de grote geschiedenis. Zoals in het verhaal waarin de muur van een kerkhof niet langer meer de doden van de levenden kan scheiden. De "Medaillons" werden in het voorjaar van 1945 geschreven, en behoren tot de eerste getuigenissen en verhalen over de Holocaust.