Rembrandts Moeder, mythe en werkelijkheid

Ongeveer de helft van Rembrandts Leidse werken bestaat uit schilderijen, etsen en tekeningen waarop oudere mensen zijn verbeeld. Hierin figureert veelvuldig een oude vrouw die traditioneel als Rembrandts moeder, Neeltje Willemsdr. van Zuijdtbroeck, wordt aangemerkt. Of Rembrandt haar werkelijk heeft weergegeven of dat het een gedurende eeuwen volgehouden mythe is, is vooralsnog niet duidelijk. Alhoewel gronden hiervoor ontbreken, zal in dit boek worden stilgestaan bij deze mythevorming die eeuwen een wezenlijk onderdeel was van het Rembrandtbeeld.

De in dit boek afgebeelde werken waarvoor Rembrandts moeder model heeft gezeten, geven een beeld van de iconografische interessen van de jonge kunstenaar. Zo heeft Rembrandt haar verbeeld als profetes, aandachtig lezend in een boek. Soms speelt ze een actieve rol in religieuze of allegorische voorstellingen. Een dergelijk model is ook te herkennen op schilderijen van Rembrandts vriend Jan Lievens en Rembrandts eerste leerling Gerrit Dou. Dit boek wil middels het tonen van schilderijen van deze jonge meesters ingaan op de onderlinge artistieke relatie. Het biedt een unieke mogelijkheid om vroeg zeer verwant werk met elkaar te vergelijken en scherper beeld te krijgen van de samenwerking tussen deze schilders.