Vaderland

REEKS NEDERLANDSE BEGRIPSGESCHIEDENIS Geïnspireerd door buitenlandse voorbeelden is enkele jaren geleden bet onderzoek gestart naar een select aantal Nederlandse begrippen. De resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd in de Reeks Nederlandse Begripsgeschiedenis.

Studie naar het begrip 'vaderland' brengt in beeld hoe de Nederlanders in de loop der eeuwen vorm hebben gegeven aan hun identiteit. In dit boek wordt het gebruik gevolgd van 'vaderland', samen met verwante begrippen als 'volk', 'natie', ,nationaliteit', 'patriot' en 'patriottisme' over een periode van vijf eeuwen, met bijzondere aandacht voor fasen waarin van begripsverschuiving sprake is. De bijdragen zijn gebaseerd op onderzoek van bronnenmateriaal van uiteenlopende aard: politieke teksten, literatuur, geschiedschrijving, preken en beeldende kunst. Zij behandelen thema's als het gebruik van 'vaderland' bij de Hollandse rederijkers omstreeks 1600, nationale symbolen als de maagd, de leeuw en de koe, de verwoording van het nationaal besef in biddag spreken in de achttiende eeuw, het politieke taalgebruik in de roerige decennia omstreeks 1800, en een vergelijking van het gebruik van 'vaderland', 'volk' en 'natie' bij diverse politieke voormannen tussen 1848 en de Tweede Wereldoorlog.