Van Bagdad naar Istanboel

In de reeks van spannende verhalen van Karl May's reisavonturen is dit deel zeker een van de meest dramatische, waarbij de komische zijde van de gebeurtenissen, waarvoor deze schrijver zo'n open oog heeft, meer dan anders op de achtergrond blijft, al ontbreekt de humor zeker niet. De gelukkige toestand van verzoening en vrede, waarop het verhaal Door het woeste Koerdistan was uitgelopen, heeft de indruk gewekt dat er voor het reisgezelschap geen andere moeilijkheid rest dan een veilige weg te vinden naar de weidevelden van de Sjammaren. Daarom zoeken zij die in het Perzische grensgebied en juist daar raken zij verwikkeld in een reeks gebeurtenissen die in de eerste plaats voor de oude sjeik noodlottig worden. Dezelfde omstandigheid leidt tot de vriendschap van Kara Ben Nemsi met een hoge edelman uit Perzië, een band die helaas van korte duur zal zijn en op een tragische wijze zal worden afgebroken. Wij krijgen een helder beeld van de fanatieke strijd die er gevoerd wordt tussen de beide grote groepen onder de volgelingen van de profeet Mohammed, de 'rechtzinnige' soennieten en de 'ketterse' richting van de sjia, waartoe de Perzen behoren. Wij horen van de afschuwelijke stoeten met de doodkisten van de vrome sjiïeten die hadden gewenst begraven te worden in Kerbela, de plaats waar eens hun martelaren waren ter dood gebracht. De weg waarlangs een dergelijke tocht in die tijd trok, werd door het ontbreken van alle hygiene en het hete klimaat onherroepelijk getekend door het spooksel van de pest. Kara Ben Nemsi en zijn trouwe Halef krijgen hun deel van de ellende te dragen: het is de schrijver wel heel bijzonder gelukt een sterke, levendige indruk te geven van de troosteloosheid van die wereld van het Oosten in de vorige eeuw. Door onbetrouwbaarheid en corruptie van dienaren, door verraad van een metgezel, door tegenslag en onverstand aan alle kanten, is het reisgezelschap uiteengeslagen en het is bijna een wonder dat de beide vrienden aan het noodlot kunnen ontkomen. Maar weer daagt het geluk, niet het minst door de onverwachte wijze waarop een amulet hulp brengt. Het laatste gedeelte van het verhaal, dat zich afspeelt tussen Damascus en Istanboel, laat weer allerlei oude bekenden optreden - prettige, maar ook heel onprettige ontmoetingen zijn daarbij! Na een schildering van de weinig verkwikkelijke toestanden in de oude Turkse hoofdstad, neemt de verteller ons mee op een nieuwe tocht, de Balkan in.