Van standspolitiek naar partijloyaliteit / druk 1

Met de grondwetsherziening van 1848 werd een nieuw kiesstelsel inevoerd: het absolute meerderheidsstelsel, ook wel districtenstelsel genoemd. Over de Tweede-Kamerverkiezingen die daarna gehouden werden, is nauwelijks iets bekend. Het historisch onderzoek heeft zich namelijk vooral gericht op 'Den Haag' en de ontwikkeling van de politieke partijen. Die verkiezingen bieden echter een interessante gelegenheid om de beleving van de politiek van een andere kant te bekijken. Van de kant van bijvoorbeeld de kiesgerechtigde landbouwers en middenstanders. Welke overwegingen speelden door hun hoofden wanneer zij hun stembiljet invulden? Waren dat regionale belangen, godsdienstige overwegingen of de wensen van vooraanstaande lokale grootheden? De wijze waarop met verkiezingen werd omgegaan, veranderde sterk tussen 1848 en 1887. In de eerste decennia na de invoering van het direct kiesrecht in 1848 stond de onafhankelijke kiezer hoog aangeschreven. Deze kiezer moest rationeel en in alle rust overw