Verhalen van de jongste tijd

Na het uiteenvallen van het Sovjetblok, tussen 1989 en 1991, gingen de erfgenamen elk hun eigen gang, niet langer aan de hand van Grote Broer Rusland. Enkele jaren later viel, op bloedige wijze, ook Joegoslavië uiteen. De kaarten van Azië en Europa werden opnieuw gedrukt, want er verscheen een flink aantal nieuwe, onafhankelijke staten. In Centraal-Azië doken nieuwe landen op met duistere namen die riekten naar steppenvolkeren en moordlustige emirs: Kirgizië, Turkmenistan, Oezbekistan, Kazachstan. Oude, nog vaag bekende namen aan de Oostzee keerden terug: Estland, Letland, Litouwen. Ook landen als Oekraïne en Moldova stonden opeens op de kaart, net als een aantal republieken in de Kaukasus en op de Balkan. Wat voorheen achter het IJzeren Gordijn lag, en waarvan de propaganda een uniform beeld van communistisch heil - of onheil - had geschilderd was versplinterd en elk land zocht zijn eigen weg, vaak struikelend en strompelend maar bij voorkeur zonder Rusland. Wat voorheen uniform leek werd veelkleurig, in veel opzichten. Gefascineerd door vragen naar hoe deze landen de nieuwe tijden doorstaan, en nieuwsgierig naar hun overeenkomsten en verschillen, reisde Joop Verstraten in de afgelopen jaren door Oost-Europa en Centraal-Azië, door landen als Roemenië, Slowakije, Polen en Macedonië maar ook en vooral door 9 van de 14 voormalige republieken die tot 1991 samen met Rusland de wereldmacht Sovjet-Unie vormden. Rusland zelf komt in deze bundel alleen aan de orde in het verhaal over Kaliningrad, de Russische exclave aan de Oostzee, tegenwoordig een eiland binnen het territorium van de EU. Door deze ligging behoort ook Kaliningrad immers tot de rafelranden van dit voormalige Sovjetblok. Het werd een caleidoscopische tocht door een wereld in transitie.