De prijs van het politieke primaat

Geeft de comedyserie 'Yes Minister' de realiteit adequaat weer? Liefhebbers van die serie en geïnteresseerden in politiek en bureaucratie zullen geïntrigeerd zijn door deze vraag, die dit onderzoek inspireerde. Het boek verschaft een uniek kijkje in de keuken van de politiek-ambtelijke verhoudingen; meestal omgeven door geheimzinnigheid.
Op basis van openhartige, anonieme interviews is een model opgesteld van succesfactoren in de samenwerking tussen bewindspersonen en topambtenaren. De centrale succesfactoren zijn wederzijds vertrouwen en wederzijdse loyaliteit. Persoonsgebonden en culturele factoren zijn het belangrijkst. Verrassend is de aangetroffen opvatting dat de politieke kleur van topambtenaren niet en de politieke kleur van bewindspersonen wél ter zake doet. Volgens veel geïnterviewden zijn de politiek-ambtelijke betrekkingen de afgelopen jaren verslechterd zijn door een politieke cultuur waarin het politiek primaat centraal staat. Ook wordt de verslechtering veroorzaakt door parlementaire enquêtes. De 'sorry-cultuur' en het verwijtbaarheidsdenken, waarbij bewindspersonen aanbleven en topambtenaren vertrokken.
Roel Nieuwenkamp is jurist en econoom. Hij was werkzaam bij de Europese Commissie in Brussel en voerde in 1996 een adviesopdracht uit in Nieuw-Zeeland, waarbij het revolutionaire overheidsmodel centraal stond. Sindsdien was hij in dienst als management consultant bij Arthur Andersen Business Consulting en als projectleider en consultant bij het Financiële Expertise Team van het Ministerie van OC en W. Thans werkt hij als controller en projectleider van een aantal reorganisatietrajecten bij de Inspectie van het Onderwijs.