Helder Gewaarzijn in leven en sterven

Alles is vluchtig en ongrijpbaar, en het is volstrekt onvoorspelbaar wat er zal gebeuren; vreugde of pijn, verrukking of wanhoop, voorspoed of tegenslag. Het enige dat onherroepelijk vaststaat is het feit dat je sterft, en het enige moment dat je je daarop kunt voorbereiden is dit moment, in de onmiddellijkheid van het ervaren.

Naakt zien – dat geschreven werd door Padmasambhava en deel uit maakt van dezelfde tekstcyclus als het Tibetaans Dodenboek – is de directe introductie tot het helder aanwezig zijn in elk moment. Pas wanneer je dit helder gewaarzijn (Tib. rigpa) in elke situatie herkent kun je, op het moment van sterven, opgaan in het helder stralende licht van het Gewaarzijn zelf. Daarom gaat deze, voor het eerst in het Nederlands vertaalde tekst, altijd vooraf aan het Tibetaans Dodenboek als noodzakelijke voorbereiding op het sterven.

Naakt Zien geeft een uiterst helder, compact en vlijmscherp inzicht in je eigen bewustzijn dat van nature transparant en stralend is. Het beoefenen van de meditaties en het herkennen van het naakt gewaarzijn is de sleutel naar de volmaakte bevrijding, zowel in dit leven als op het moment van sterven.

Padmasambhava was een tantristische yogi die in de 8e eeuw rondtrok en mediteerde op begraafplaatsen en in afgelegen grotten. Hij is de belangrijkste boeddhistische leraar die de inzichten uit de vajrayana (het diamanten voertuig) naar Tibet bracht en het eerste Tibetaanse klooster bouwde. In het geheim droeg hij dzokchen – de meest vergaande kennistraditie – over aan slechts enkele leerlingen, waaronder zijn vrouwelijke partner Yeshe Tsogyal, die deze teksten verstopte zodat zij later teruggevonden konden worden. Eén van deze teksten was de cyclus waar de hier vertaalde tekst Naakt Zien deel van uitmaakt.

Robert Hartzema geeft meer dan dertig jaar les in het Tibetaans boeddhisme, yoga en meditatie vanuit de dzokchen traditie, en is de auteur van dertien boeken waaronder Boeddhistische Psychologie en een trilogie over dzokchen.